اسفنديار معتمدي در 28 بهمن 1317 شمسي در روستاي سده‌ي لنجان اصفهان و در خانواده‌اي كشاورز چشم به جهان گشود. در سال 1324 هم‌زمان با بنيان‌گذاري دبستان چهار كلاسه در سده، تحصيلات ابتدايي خود را آغاز كرد و پس از گذراندن كلاس چهارم، براي ادامه تحصيل به اصفهان رفت. وي كلاس پنجم و ششم را در دبستان 15 بهمن اصفهان پشت سر گذاشت.
در مهرماه 1330 هم‌زمان با نخستين سال بنيان‌گذاري دبيرستان صائب، دوره‌ي سه ساله (سيكل اول) دبيرستان را در آن‌جا آغاز كرد و از درس دبيراني بهره‌برد كه پس از بنيان‌گذاري دانشگاه اصفهان به استادي دانشگاه برگزيده شدند. كلاس درس شادروانان سيدعلي خلدي‌نسب ( امام مسجد لبنان)، غلامحسين آهني، رضاقلي نوري نكويي و دكتر خليل رفاهي و رضا دايي جواد برايش بسيار آموزنده و جذاب بود.
دوره‌ي متوسطه را در دبيرستان هراتي كه به همت و سرمايه محمد شيخ‌زاده هراتي يزدي ساخته شد در رشتهي رياضي (1336) به پايان رساند. در همان سال در رشتهي فيزيك وارد دانشسراي عالي تهران شد. دوره‌ي سه‌ساله اين مركز علمي- تربيتي را در محضر آقايان دكتر جناب، دكتر روشن، دكتر تجرد، دكتر ايزديان، دكتر محموديان و دكتر منجمي و استادان علوم تربيتي گذراند و موفق به دريافت ليسانس آموزش فيزيك شد.
پس از پايان خدمت نظام وظيفه در ارديبهشت 1341 شمسي، خدمت در آموزش و پرورش را در شهرضاي اصفهان آغاز كرد. چهار سال در شهرضا ماند كه دو سال آخر مسئوليت رياست دبيرستان سعدي را برعهده داشت. بسياري از دانش‌آموزان او اكنون گرداننده چرخ‌هاي علمي، آموزشي، بهداشتي و صنعتي كشور هستند .
در سال 1345 شمسي به اصفهان منتقل شد و در دبيرستان‌هاي ادب، سعدي، نشاط، صائب، بهار و امين‌الدوله تدريس كرد. در سال 1348 با تأسيس دانشسراي راهنمايي به جمع مدرسان آن مركز پيوست. درسال 1353 به دنبال موفقيتي كه در امتحان دوره‌ي فوق‌ليسانس مديريت دولتي به دست آورد به تهران آمد و در دانشسراي راهنمايي تهران به تدريس خود ادامه داد.
در سال 1355 شمسي ضمن ادامه كار در دانشسراي راهنمايي به سازمان كتاب‌هاي درسي ايران منتقل شد و تا زمان بازنشستگي در سمت كارشناس تهيه و تأليف كتاب‌هاي فيزيك در دفتر تأليف و تحقيق سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي مشغول كار بود. پس از بازنشستگي نيز به طور مستمر با آن سازمان همكاري داشته و دارد. دوره‌ي خدمت در سازمان كتاب‌هاي درسي ايران برايش فرصت طلايي بود. اين سازمان محيطي پويا براي تحقيقات تربيتي و برنامه‌ريزي و توليد مواد آموزشي به ويژه كتاب‌هاي درسي بود.
فعاليت‌هاي علمي و پژوهشي
از كارها و فعاليت‌هاي ايشان مي‌توان به اين موارد اشاره كرد:
برنامه آموزش علوم : وي در سال 1369 شمسي به همراهي خانم‌ها طاهره رستگار، بتول فرنوش و آقايان حسين دانشفر، محمود اماني تهراني، احمد حسيني و محمد‌علي پزش‌پور، كارشناسان آموزش علوم در سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي، به دنبال برسي‌هاي همه جانبه و گسترده، طراحي و برنامه‌ريزي آموزش جديد علوم در ايران را آغاز كرد.
خوشبختانه اين برنامه با وجود كافي نبودن آموزش آموزگاران و كمبودهاي موجود باز هم ازموفقيت نسبي برخورداربوده و توانسته است در آموزش و پرورش كشور مؤثر باشد. برنامه‌ي جديد آموزش علوم بر فعاليت گروهي و مشاركت دانش‌آموزان در فرايند يادگيري تأكيد دارد. در اين برنامه آموزشي معلمان، روش تدريس،چگونگي ارزشيابي و تهيه مواد درسي پيش‌بيني شده كه تا اندازه‌اي قابل قبول با فعاليت و همكاري صميمانه گروه برنامه‌ريزي عملي شده است. در بخش توليد مواد آموزشي نوشتاري تعداد چهل كتاب براي آموزش معلمان و دانش‌افزايي آن‌ها در نظر گرفته شد كه 8 عنوان از آن‌ها را آقاي اسفنديار معتمدي نوشته است. چند حلقه فيلم آموزشي هم تهيه شد كه نامبرده بخشي از مطالب آن را تهيه و اجرا كرده است.
فرهنگنامه كودكان و نوجوانان: يكي از سازمان‌هاي غيردولتي كه همكاري بسياري از علاقه‌مندان را جهت تهيه مطالب خواندني درست و ساده و جذاب براي دانش‌آموزان ايراني جلب كرده است، بنياد فرهنگنامه كودكان و نوجوانان است. اكنون 10 جلد از اين مجموعه 24 جلدي منتشر شده كه ايشان در نوشتن بعضي از مقاله‌هاي علمي اين مجموعه و ويرايش آن‌ها شركت داشته است. وي درباره‌ي اين بنياد چنين مي‌گويد: " نيرو بخش اين جريان فرهنگي خانم توران ميرهادي است كه زندگيش سراسر عشق و مهر و آگاهي است و توانسته است جمعي را گرد آورد كه هدف آن‌ها پيشرفت آموزش و پرورش كشور است."
كتاب‌هاي درسي: آقاي معتمدي علاوه بر كتاب‌هاي دوره ابتدايي، هشت جلد كتاب فيزيك براي هنرستان‌ها و رشته‌هاي فني و حرفه‌اي با همكاري آقاي دكتر گلستانيان ، آقاي دكتر بهار و آقاي اصغر لطفي نوشته است. كتاب درسي فيزيك دانشسراي مقدماتي و دانشسراي راهنمايي تحصيلي را نيز در سال 1358 تأليف و منتشر كرده است. ايشان هم‌چنين كتاب تاريخ علوم را براي مراكز تربيت معلم نوشته است. در مجموع در نوشتن 17 كتاب درسي مشاركت داشته است.
زندگينامه دانشمندان: در مجموعه كتاب‌هاي زندگينامه علمي دانشمندان كه زير نظر استاد احمد بيرشك منتشر شده، همكاري كرده و مدتي را در گروه فيزيك دانشنامه بزرگ فارسي فعاليت داشته است. از اين مجموعه كه جايزه بهترين كتاب سال را به خود اختصاص داد، تاكنون 3 جلد منتشر شده است. از ديگر آثار ايشان كتاب ابوريحان و ريحانه مي‌باشد كه به زندگي ابوريحان بيروني اختصاص دارد كه انتشارات مدرسه آن را منتشر كرد. اين كتاب برنده اول جايزه‌ي كتاب معلم سال 1383 شد. كتاب بنوموسي "پسران موسي شاكر خراساني" هم نيز توسط انتشارات مدرسه چاپ شد. كتاب پرسش‌هاي ابوريحان و پاسخ‌هاي ابن‌سينا را به مناسبت همايش ابن‌سينا منتشر كرده و آن را به صورت سخنراني ارائه داد و موفق به دريافت جايزه شد. نامدارن علم نيز اثر ديگري از ايشان درباره‌ي زندگي دانشمندان است.
برنامه مسابقه علمي: بيش از ده سال به همراهي آقايان كرامت‌الله مهربان، ابوالفضل مكي، منوچهر فره‌وشي در برنامه مسابقه علمي شركت داشته است. تهيه پرسش‌هاي فيزيك اين برنامه و اجراي آن‌ها برعهده او بود. يافتن پرسش‌هايي مربوط به تاريخ علم او بسياري را به مطالعه‌ي زندگينامه‌ي علمي دانشمندان علاقه‌مند كرد، به طوري كه اكنون مشغول نگارش تاريخ علم در ايران است. اين مجموعه سه جلدي را نشر مهاجر منتشر مي‌كند.
كتاب‌هاي كمك آموزشي: حدود 30 جلد كتاب براي دانش‌آموزان دوره راهنمايي و دوره دبيرستان ترجمه و يا نوشته است. فيزيك زنده، صدا، انرژي، گرما و ترموديناميك، مخابرات و ارتباطات دوربرد و پايه‌گذاران آن‌ها و فيزيك و نام‌آوران آن، از جمله‌ي آن‌هاست.
مقاله‌هاي علمي و آموزشي: مقاله‌هاي ارزشمندي در مجله‌هاي پيك، گنجينه، دانشمند، رشد معلم، رشد تكنولوژي، رشد فيزيك، فرآيند، اولياء و مربيان ، فصلنامه تاريخ معاصر ايران، ميراث جاويدان و موزه نوشته است. برخي از آن‌ها عبارتند از:
كتاب‌شناسي اسفنديار معتمدي
آشنايي با تاريخ علوم( بخش فيزيك) سال دوم مراكز تربيت علم. رشتهي علوم تجربي، تهران وزارت آموزش و پرورش 1372 وزيري 241ص.
آموزش علوم( آزمايش‌هاي ساده در آموزش علوم)، ترجمه با ديگران. تهران، انتشارات مدرسه چاپ سوم 1379.وزيري 335 ص.
ابوريحان و ريحانه. تهران. انتشارات مدرسه، وزيري 130 ص.
الكتريسيته جاري. با همكاري محمد علي پزش‌پور. انتشارات فاطمي. 1379.وزيري 168 ص.
القاي الكترومغناطيسي و جريان متناوب، با همكاري محمد علي پزش‌پور. انتشارات فاطمي. چاپ اول 1380.
امواج مكانيكي و الكترومغناطيسي. انتشارات فاطمي، چاپ اول، 1378، وزيري 140 ص.
اندازه‌گيري، با همكاري محمد علي پزش‌پور. تهران، محراب قلم. 1378، وزيري 120ص.
انرژي، نيرو و منابع انرژي. نوشته: گروه مؤلفان به سرپرستي ديويد جولاندز، ترجمه‌ي اسفنديار معتمدي، انتشارات مدرسه، رحلي. چاپ اول 1369، 68ص.
انرژي و منابع آن، انتشارات مدرسه 1382.
انرژي و منابع آن،انتشارات مدرسه، 1382.
بنوموسي، انتشارات مدرسه، 1382.
تست فيزيك مجموعه 8 جلدي با همكاري آقاي اصغر لطفي و ديگران. وزارت آموزش و پرورش، چاپ اول 1374.
ديناميك، انتشارات محراب قلم. وزيري 1379.
زندگينامه علي دانشوران، را به سرپرستي احمد بيرشك. ترجمه‌ي جمعي از مترجمان، شركت انتشارات علمي و فرهنگي . چاپ اول 1376، ده جلد. ( كتاب سال 1377، جمهوري اسلامي ايران).
شاره‌ها. تهران: محراب قلم، 1380.
صداها، انتشارات فاطمي، 1377 رحلي.
صوت و شنوايي، انتشارات مدرسه، چاپ اول 1381.
علوم تجربي، كتاب‌هاي درسي دوره‌ي ابتدايي با همكاري خانم طاهره رستگار و ديگران. وزارت آموزش و پرورش، آغاز چاپ از 1372، 5 جلد.
فرهنگنامه كودكان و نوجوانان. شركت در تأليف مقاله‌هاي علمي و تاريخ علم، تهران. شوراي كتاب كودك. از جلد 2 به بعد، چاپ اول 1361( كتاب سال 1379، جمهوري اسلامي ايران).
فيزيك. سال دانشسراي مقدماتي با همكاري آقاي پرويز امين پور ، وزارت آموزش وپرورش . چاپ اول 1357.
فيزيك . سال اول دانشسراي راهنمايي تحصيلي، مؤلفان دكتر ضياء طاهري. پرويز امين‌پو، محمد مهدي سلطان بيگي و اسفنديار معتمدي. وزارت آموزش و پرورش. چاپ اول 1357.
فيزيك فني و حرفه‌اي. رشته كامپيوتر. تأليف دكتر محمود بهار، دكتر نعمت‌الله گلستانيان، اصغر لطفي و اسفنديار معتمدي. وزارت آموزش و پرورش. چاپ اول 1372 دو جلد.
فيزيك فني و حرفه‌اي، گروه تحصيلي مكانيك، تأليف دكتر محمود بهار، دكتر نعمت‌الله گلستانيان، اصغر لطفي و اسفنديار معتمدي. وزارت آموزش و پرورش. چاپ اول 1372.
فيزيك فني و حرفه‌اي. گروه تحصيلي مواد، تأليف دكتر محمود بهار، دكتر نعمت‌الله گلستانيان، اصغر لطفي و اسفنديار معتمدي. وزارت آموزش و پرورش. چاپ اول 1372.
فيزيك فني و حرفه‌اي. رشته صنايع چوب. تأليف دكتر محمود بهار، دكتر نعمت‌الله گلستانيان، اصغر لطفي و اسفنديار معتمدي.
فيزيك و مكانيك، گروه تحصيلي علوم و فنون دريايي، تأليف دكتر محمود بهار، دكتر نعمت‌الله گلستانيان، اصغر لطفي و اسفنديار معتمدي. وزارت آموزش و پرورش. چاپ اول 1372.
فيزيك آزمايشگاهي، گروه تحصيلي كامپيوتر، تأليف دكتر محمود بهار، دكتر نعمت‌الله گلستانيان، اصغر لطفي و اسفنديار معتمدي. وزارت آموزش و پرورش. چاپ اول 1372.
فيزيك كمبريج، ترجمه : با همكاري آقاي محمود اماني. انتشارات مدرسه. چاپ اول 1382.
فيزيك و آزمايشگاه 1. انتشارات رزمندگان، چاپ 1380.
فيزيك و آزمايشگاه 2. انتشارات رزمندگان، چاپ 1381.
فيزيك و آزمايشگاه 3. با همكاري سيد محمد سهرابي، انتشارات رزمندگان، چاپ 1382 .
فيزيك پيش‌دانشگاهي در رشته‌هاي تجربي و رياضي، با همكاري سيد محمد بهرامي، انتشارات رزمندگان ، چاپ 1382.
فيزيك كار 1. با همكاري آقاي پرويز امين‌پور. تهران، مهيار انديشه 1376.
فيزيك كار 2. با همكاري آقاي پرويز امين‌پور. تهران، مهيار انديشه 1376.
فيزيك كار 3. با همكاري آقاي پرويز امين‌پور. تهران، مهيار انديشه 1376.
فيزيك كازنده. مؤلف: پيتر وارن. ترجمه اسفنديار معتمدي. انتشارات مدرسه، چاپ هفتم 1382.
فيزيك و مكانيك. با همكاري آقاي محمد علي پزش‌پور. سازمان مكاتبه‌اي و دانشگاه‌ها، 1359. وزيري 512ص.
فيزيك و مكانيك. با همكاري احمد منتظري. انتشارات يكان، 1367. وزيري 295ص.
فيزيك و نام‌آوران. انتشارات فاطمي. چاپ سوم، 1379. وزيري 144ص.
فيزيك يكان. با همكاري آقاي محمد علي پزش‌پور. يكان 1372، وزيري 605ص.
گرما و آثار آن. انتشارات فاطمي. چاپ سوم 1376.
گرما و ترموديناميك. با همكاري آقاي محمد علي پزش‌پور. انتشارات فاطمي، چاپ دوم 1380 . وزيري 152ص.
گرما و دما. انتشارات مدرسه، چاپ اول 1382.
گرما و كار. انتشارات مدرسه، چاپ اول 1382.
ماوراء صوت. انتشارات مدرسه، چاپ پنجم 1376.
مخابرات و ارتباطات دوربرد و پايه‌گذاران آن‌ها، شركت مخابرات ايران، با همكاري انتشارات مدرسه. چاپ اول 1376.
مفاهيم فيزيك 3، براي كلاس سوم دبيرستان. تهران، آينده‌سازان، با همكاري آقاي پزش‌پور، چاپ اول 1369. وزيري 168ص.
مفاهيم فيزيك دانشگاهي. آينده‌سازان، با همكاري آقاي علي پزش‌پور، چاپ اول 1380.
موج و صوت. تهران، انتشارات پژوهش، 1372. وزيري 175ص.
نامداران علم. تهران،انتشارات مهاجر، 1380 چاپ دوم.
نور هندسي. انتشارات فاطمي، چاپ سوم 1380.
وزارت پست و تلگراف و تلفن. انتشارات مدرسه، چاپ اول1376، 207 ص.
پرسش‌هاي ابوريحان و پاسخ‌هاي ابن‌سينا. انتشارات نغمه زندگي، 1383، 203 ص.
زندگي حكيم عمر خيام. با همكاري آقاي دكتر حجت‌الحق حسيني، انتشارات نغمه زندگي، 1383، 156ص.
